ارتودنسی پیشگیرانه
ارتودنسی پیشگیرانه برای کودکان یکی از روش های دندانپزشکی است که برای ایجاد هماهنگی بین فک ها، رفع نامنظمی دندان ها و ناهنجاری های مرتبط با دهان و دندان کاربرد دارد. در کودکان به علت رشد دندان های دائمی، مشکلات دندانی و فکی به طور مشخص دیده نمی شوند و برای یافتن مشکل، باید حتما به ارتودنتیست یا متخصص دندانپزشکی کودکان مراجعه کرد. متخصص ارتودنسی، دهان و فک را معاینه خواهد کرد و با توجه به الگوی رشد دندان ها و استخوان فک، تشخیص می دهد که کودک نیازمند درمان است یا خیر. در صورت نیاز به اصلاح الگوی رشد، چندین روش برای اقدام به ارتودنسی پیش گیری وجود دارد که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت.
انواع ارتودنسی پیشگیرانه
مشکلات زیادی وجود دارند که باید بررسی شوند و متعاقبا هر کدام راه حل های متفاوتی نسبت به دیگری دارند. برای همین متخصص ارتودنسی اطفال با توجه به مشکل پیش رو، یکی از روش های رایج را انتخاب کرده و از آن برای اصلاح مشکلات کودک استفاده خواهد کرد.
وسیع کننده کام
همانطور که از نام آن پیداست برای بزرگ تر کردن کام دهان مورد استفاده قرار می گیرد. بدین شکل که در کام دهان قرار داده میشود و دو دندان اصلی انتهایی را به آن متصل می کنند و آن را به اندازه ی مورد نیاز تنظیم می کنند.
برای کودکان عادت به داشتن چنین ابزاری کمی سخت است و پیشنهاد میشود تا درمان های پیشگیرانه از سن ۷ سالگی شروع شوند تا کودک بتواند موقعیت را درک کند و همکاری لازم را با ارتودنتیست خود داشته باشد.
باز کننده کام برای سنین بالا کاربرد ندارد. این دستگاه به اصلاح فک و متقارن سازی آن و همچنین تغییر وضعیت دندانها و عریض کردن استخوان می پردازد. زمان تقریبی استفاده و نتیجه گیری از آن بین ۶ تا ۱۰ ماه خواهد بود و حتما باید به دست متخصص ارتودنسی انجام شود.
بریس(براکت)
بریس ها از جمله پرکاربردترین ابزارها برای ارتودنسی دندان ها هستند. بریس ها برای مرتب کردن دندان ها و نظم دادن به دندان ها مورد استفاده قرار می گیرند و از همین رو کاربرد بالایی دارند.
فضا نگهدارها
در بخش ارتودنسی همیشه کار با دستگاه ها حل نمیشود و ممکن است نیاز باشد تا دندان کشیده شود. کشیدن دندان در صورتی اتفاق می افتد که تراکم دندان ها بالا باشد و یا یک دندان شیری، اجازه رشد به دندان های دیگر را ندهد و یا موجب کجی و روی هم افتادن دندان ها شود. در این صورت دندانپزشک تصمیم به کشیدن دندان می گیرد. در مواردی هم دندان شیری زودتر از موعد دچار پوسیدگی شده و راهی به جز کشیدن آن نمی ماند. به هر حال در هر دوی این موارد، پس از کشیدن دندان دندانپزشک ارتودنتیست کودکان تصمیم میگیرد تا فضای دندان کشیده شده را برای رشد دندان اصلی خالی نگه دارد تا دندان دائمی بتواند رویش کند. در این صورت نیاز است تا با یک فضانگهدار، فضای خالی را باز نگه دارد و تا زمانی که جوانه زدن دندان دائمی مشاهده نشود، فضانگهدار در دهان باقی می ماند.
در برخی موارد نیز دندان شیری به طور طبیعی افتاده است اما هنوز علامت رویش دندان جدید وجود ندارد. در این حال نیز استفاده از فضانگهدار بسیار مرسوم است.
فانکشنال
هربست و تویین بلاک دو دستگاه مورد استفاده در روش فانکشنال هستند که به دو دندان انتهایی وصل میشوند و کمک می کنند فک پایین به سمت جلو حرکت کند. وظیفه فانکشنال این است که استخوان فک را در مسیر درست رشد قرار دهد و فک پایین که عقب تر است را در هنگام بسته بودن دهان به سمت جلو نگاه دارد. در واقع اوربایت های حاد را با این دستگاه در دو طرف فک اصلاح می کنند.
هدگیر
این وسیله برای رفع مشکل جلوزدگی فک به کار میرود و از آن برای رفع مشکل فک بهره میبرند. هدگیر برعکس سایر لوازم ارتودنسی، بیرون دهان نیز مشاهده میشود. هدگیر قسمتی دارد که به سر وصل میشود و نیروی کافی برای حرکت فک را از آنجا میگیرد. معمولا زمان استفاده از آن 12 تا 14 ساعت در شبانه روز است.
چه علائمی نشان دهنده انجام ارتودنسی پیشگرانه هستند؟
هر چه ارتودنسی پیشگیرانه در سن کمتری انجام شود نتیجه آن بهتر خواهد بود اما بهرحال این موضوع که آیا رشد فک و انعطاف استخوان ها، در سن حاضر کودک آماده انجام ارتودنسی هستند یا خیر، به نظر متخصص ارتودنسی بستگی دارد. در ادامه به برخی از علائمی که وجود دارند و با مشاهده آنها والدین باید کودک خود را نزد ارتودنتیست ببرند را بازگو می کنیم.
- جلو زدگی فک
- دندان قروچه
- نامرتبی بیش از حد دندان ها
- افتادن دندان پیش از زمان اصلی
- سخت بودن عمل جویدن
- تنگی نفس خصوصا در خواب
- مکیدن انگشتان
- گاز گرفتن لپ ها از داخل و یا کام
- روی هم قرار نگرفتن فک بالا و پایین
- مشکل عدم توازن در صورت
و موارد دیگری که ممکن است برای هر کودک به طور اختصاصی رخ دهد. با مشاهده این علائم حتما به دندانپزشک اطفال یا ارتودنسی خود مراجعه کنید. دندانپزشک بعد از معاینه ممکن است نیاز به تفسیر عکس دندان ها داشته باشد. در این صورت شما باید از دندان ها و فک کودک عکس رادیولوژی تهیه کنید. سپس ارتودنتیست با توجه به تجربه خود بهترین شیوه برای ارتودنسی پیشگیرانه را لحاظ خواهد کرد.
در آخر
انجام ارتودنسی پیشگیرانه کمک می کند تا فرد در سنین بالا از انواع اعمال ارتودنسی و حتی جراحی های فک و صورت در امان بماند. پیشگیری در کودکی بسیار آسان تر و کم هزینه تر است و با روش های پیش رو، شما می توانید زیبایی و سلامت دهان و دندان کودک خود را حتی در سنین بالا تضمین کنید. در صورت مشاهده مشکلات فوق حتما به دندانپزشک متخصص ارتودنسی خود مراجعه کنید و از او برای رفع مشکل کمک بخواهید.
