دندان های شیری یا همان دندان های موقتی بعد از شش ماهگی شروع به رویش می کنند. این دندان ها، از همان ابتدا مستعد خرابی و پوسیدگی هستند. گمان نکنید که چون این دندان ها به طور موقت قرار است در دهان بمانند پس هیچ مشکلی ندارد که خراب و یا پوسیده شوند و مراقبت از آنها کار بیهوده ای است. کاملا برعکس، این دندان ها دارای ریشه و عصب هستند و در صورت عدم مراقبت صحیح، می توانند هزینه و درد بسیاری برای کودک شما ایجاد کنند. حتی کودکان نوپا نیز در خطر مبتلا شدن به پوسیدگی دندانی هستند. دلیل عمده پوسیدگی دندان در این کودکان کم سن، استفاده از شیشه شیر و نیز شیر مادر است. پوسیدگی دندان با شیشه شیر یکی از مشکلات رایجی است که اغلب والدین از آن غافل هستند.
باید سلامت دندان های شیری حفظ شود تا دندان های دائمی فضای کافی برای رویش را در آینده داشته باشند. اینگونه نیز می توان گفت که دندان های شیری، فضانگهدار هایی برای رویش دندان های دائمی هستند و به همین علت از آنها نباید غافل بود و باید به درستی از آنها مراقبت کرد. خصوصا هنگامی که کودک از شیشه شیر برای تغذیه بهره میبرد باید والدین دقت بیشتری داشته باشند و به تمیزی و سلامت دندانهای کودکان خود بیشتر اهمیت دهند.
دلایل پوسیدگی دندان با شیشه شیر چیست؟
اغلب این پوسیدگی را در دندان های جلویی کودکان می توان مشاهده کرد. اما این بدان معنا نیست که در سایر دندان ها پوسیدگی رخ نمی دهد. پوسیدگی بر اثر مصرف شیشه شیر ممکن است در تمام دندان ها اتفاق بیافتد.
شیشه شیر برای تغذیه کودک استفاده میشود. موادی که در شیشه شیر به کودک خورانده میشود اغلب حاوی قند هستند. قند شیر یکی از عوامل اصلی پوسیدگی دندان کودکان است. اما این بدان معنا نیست که نباید از شیشه شیر استفاده کرد. بلکه پوسیدگی دندان با شیشه شیر، زمانی رخ می دهد که در طول شب که کودک خواب است، از آن برای تغذیه کودک استفاده شود و یا هنگامی که کودک ناآرام است، برای آرام کردن و جلوگیری از سروصدا کودک، از شیشه شیر به عنوان پستانک به طور مداوم استفاده شود. شیر مادر نیز به دلیل دارا بودن قند فراوان بسیار پوسیدگی زاست و چنانچه کودک مکررا شیر مادر را مصرف کند و دندانهایش تمیز نشود، دچار پوسیدگی زودرس در سن کم خواهد شد.
نوع دیگر پوسیدگی دندان کودکان کم سن، به علت ورود باکتری از دهان والدین به دهان کودک رخ می دهد. معمولا والدین عادت دارند تا قاشق یا پستانک کودک را در دهان خود قرار دهند و یا از قاشق خود به کودک غذا دهند. باکتری های ایجاد کننده پوسیدگی از راه بزاق قابل انتقال هستند و والدین با این روش به راحتی می توانند باکتری های ایجاد کننده پوسیدگی را به کودک خود انتقال دهند.
همچنین، در صورتی که کودک به میزان کافی فلوراید دریافت نکند، خطر پوسیدگی دندان در کودک افزایش می یابد.
اما همیشه پیشگیری بهتر از درمان است. پس در ادامه ما راه حل های مناسب برای پیشگیری از پوسیدگی دندان را به شما معرفی خواهیم کرد و امیدواریم با رعایت این نکات ساده، بتوانید به راحتی با مشکل پوسیدگی دندان کودکان خود مبارزه کنید.
جلوگیری از پوسیدگی دندان کودکان کم سن
عدم به اشتراک گذاری بزاق دهان
ساده ترین کاری که می توانید انجام دهید این است که به هیچ وجه قاشق و پستانک کودک را در دهان خود نگذارید. همانطور که گفتیم باکتری های ایجاد کننده پوسیدگی، می توانند از طریق بزاق دهان به کودک منتقل شوند.
پاک کردن دندان ها
حتما بعد از هربار تغذیه، چه با شیشه شیر و چه با شیر مادر، دندان های کودک خود را با یک گاز استریل تمیز و مرطوب و یا حتی پارچه نرم تمیز و مرطوب، پاک کنید.
استفاده از خمیردندان حاوی فلوراید
استفاده از خمیردندان حاوی فلوراید نیز می تواند به سلامت دندان های کودکان کمک نماید و فلوراید کافی برای کودک تامین نماید. البته باید از مسواک های مخصوص کودک خردسال و خمیردندان به اندازه یک دانه کوچک برنج استفاده نمود. استفاده بیش از حد از خمیردندان می تواند به کودک آسیب برساند. تا سه سالگی باید به همین میزان خمیردندان مصرف نمود و بعد از سه سالگی و تا 6 سالگی می توان یک نخود خمیردندان حاوی فلوراید برای کودک استفاده کرد.
خوردن خمیر دندان می تواند خطرناک باشد و به همین علت است که والدین باید تا زمانی که کودک قادر به تف کردن خمیردندان شود مراقب او باشند و هنگام مسواک زدن در کنار فرزند خود باشند تا مقدار زیاد خمیردندان را بلع نکند.
استفاده به جا از شیشه شیر
استفاده از مایعات شیرین و حاوی قند برای کودکان در شیشه شیر به هیچ وجه توصیه نمیشود.
عدم استفاده از شیشه شیر در خواب
برای اینکه پوسیدگی دندان با شیشه شیر اتفاق نیافتد بهتر است که آخرین وعده غذایی شیر کودک بالای یک سال خود را قبل خواب به او بدهید و سپس بعد از تمیز نمودن دندانها اقدام به خواباندن کودک خود نمایید.شیر دادن در خواب را در سن 8 ماهگی تا 1 سالگی قطع نمایید.
استفاده از پستانک تمیز
پستانک کودک خود را در شکر و عسل فرو نبرید و یک پستانک تمیز به کودک بدهید.
استفاده از لیوان و فنجان
تشویق فرزند بعد از یک سالگی به خوردن مایعات و شیر در فنجان و لیوان می تواند مشکلات پوسیدگی دندان کودکان با شیشه شیر را به حداقل برساند.
وعده غذایی سالم
در کنار شیر، وعده های غذایی سالم را به کودک خود بدهید تا کودک بیشتر احساس سیری کند و کمتر از شیشه شیر بهره برد.بهتر است مواد غذایی سوپرمارکتی و پر کربوهیدرات در دسترس کودکان خود قرار ندهید.
درمان پوسیدگیهای دندانی ناشی از شیشه شیر
اگر دندان های کودک شما دچار پوسیدگی شده اند، کماکان باید مراقبت های لازم برای جلوگیری از پیشرفت پوسیدگی را انجام دهید. اما برای دندان پوسیده حتما باید به دندانپزشک متخصص اطفال مراجعه نمایید. اگر درد کودک زیاد باشد، دندانپزشک با معاینه دقیق دندان ها و گاها با توجه به عکس دندان ها، تصمیم به ترمیم، عصب کشی، پر کردن و یا کشیدن دندان خواهد گرفت. ممکن است نیاز به کشیدن دندان باشد. در این صورت ممکن است دندانپزشک تشخیص دهد نیاز است تا فضانگهدار به جای دندان کشیده شده، نصب کند.
فضانگهدارها برای حفظ فضای خالی و عدم اشغال فضای دندان کشیده شده تا زمان رویش دندان دائمی، در دهان کودک باقی خواهند ماند.
جمع بندی پوسیدگی دندانی ناشی از شیشه شیر
مراقبت از دندان کودکان خود را جدی بگیرید. سعی کنید حتما بعد از یک سالگی، عادت شیر خوردن با شیشه شیر و یا از سینه ی مادر را در زمان خواب از کودک خود بگیرید. پوسیدگی با شیشه شیر به علت مواد قندی و نیز قند شیر و اکثرا در هنگام خواب رخ می دهد. پس از خوراندن مواد قندی، همچون نوشابه، آبمیوه، بیسکویت و … به کودک در خواب خودداری نمایید. در صورت ایجاد پوسیدگی و وضعیت خراب دندان ها، حتما به دندانپزشک متخصص کودکان برای رسیدگی به وضعیت دهانی کودک خود مراجعه نمایید.
